ویژگی سنگ ها
سطح زمین از سنگ ها پوشیده شده است . از سنگ ها استفاده ی زیادی می شود . درساختن خانه ، مدرسه ، خیابان و بسیاری از ابرازها ، از سنگ ها استفاده شده است . سنگ ها از نظر ویژگی های زیر با هم متفاوند :
* زبری و صافی - سختی - نوع ذرات ، جنس و رنگ آن ها ، اندازه ی ذرات سازنده ی سنگ و استحکام.
همه ی ویژگی هایی که برای سنگ ها گفتیم ، برایتان آشنا هستند ، به جز سختی . برای این که بدانید سختی چیست ، آزمایش زیر را انجام دهید . تعدادی سنگ مختلف را از محل های مختلف بردارید . یک سکه برداشته و روی سنگ ها بکشید . می بینید که سکه می تواند روی بعضی از سنگ ها خراش ایجاد کند در حالی که کشیدن سکه روی بعضی دیگر از سنگ ها تاثیری ندارد . به این ترتیب سختی سنگ ؛ یعنی میزان مقاومت سنگ در برابر خراش . هر چه سختی سنگ کم تر باشد ، راحت تر می توانیم بر روی آن خراش ایجاد کنیم .
تغییر شکل سنگ ها
همواره رودها از نقاط مرتفع ، یعنی ارتفاعات کوه ها به سمت نقاطط کم ارتفاع ، بعنی دریاها جریان دارند . آب های جاری در مسیر خود ، سنگ ها را نیز به حرکت در می آورند . با نزدیک شدن رود به دریا :
1- اندازه ی ذرات بر اثر برخورد آن ها به یکدیگر در طول مسیر کوچک تر می شود . سنگ های بزرگ تر به علت سنگینی در ابتدای مسیر رود ته نشین شده و سنگ های کوچک تر که سبک ترند ، تا قسمت های انتهایی رود و دریا منتقل می شوند .
2- شکل سنگ ها در تقاطع مرتفع تیز و زاویه دار است که این قطعات در طول مسیر با یکدیگر و به کف رودخانه ها برخورد کرده و کم کم زاویه ی خود را از دست داده و گرد می شوند .
انواع سنگ ها
سنگ ها را می توان به سه دسته تقسیم کرد :
الف)سنگ رسوبی ب)سنگ آذرین ج)سنگ دگرگونی
جمله های درست و غلط رامشخص کنید.
الف) محل تشکیل سنگ های رسوبی در دریاهاست .
ب) مهم ترین ویژگی سنگ های رسوبی ، لایه لایه و محکم بودن آن هاست.
ج ) هر چه لایه ی رسوبی پایین تر باشد ، قدیمی تر است .
د ) سنگی که بتواند بر روی سنگ های دیگر خط بیندازد و بر روی آن ها خراش ایجاد کند ، سختی بیشتری دارد.
جاهای خالی را پر کنید .
الف) سنگ ها به سه دسته ........... ، .................. و .................. تقسیم می شوند .
ب)سنگ های ............... حالت لایه لایه دارند .
ج)هرچه رودخانه به دریا نزدیک تر می شود ، رسوباتی با اندازه ی .................. کم کم ته نشین می شوند.
برای تهیه کتاب شاهکار فارسی چهارم دبستان کلیک نمایید.